Iste sik sik karsilasilabilen bel ve boyun fitiklari ile ilgili Opr. Dr. Candan Hundemir yeni teknolojileri ve gelismeleri paylasti.
Öncelikle bel fitigini tanimlamak, nedenlerini anlamamizi daha kolaylastiracaktir. Omurgamizin alt kisminda yer alan ve 5 adet olan bel omurlari arasinda “disk” adi verilen elastiki kikirdak dokunun asiri yüklenmeler ve/veya yapisinin bozulmasi sonucu bulundugu yerden omurilik kanalina ve bacaga gelen sinirlere dogru yer degistirmesi sonucu ortaya çikar. Bu kikirdak dokunun yapisini bozan nedenlerin basinda yaslilik gelir, ayrica dejeneratif romatizmal hastaliklar, bazi enfeksiyonlar diger nedenlerdir.
Asiri yüklenme nedenleri arasinda ise; obezite (asiri kilo), bazi meslekler (ev hanimi, hamal, insaat isçisi gibi agir islerde çalisanlar, uzun süre oturmak suretiyle masa basi isi yapanlar, garson, ögretmen gibi sürekli ayakta durarak çalisanlar, yogun stres altindaki yöneticiler), ters ve ani yapilan bel hareketleri sayilabilir. Bel fitiginda anlatilan mekanizmalar boyun fitigi için de geçerlidir. Dolayisi ile nedenler de benzerdir.
Boyun agrisi; bir ya da her iki omuz, kol-önkol ve elde agri, sirta ve kürek kemigine yansiyan agrilar, kollarda ve/veya ellerde uyusma, güç kaybi, ileri evrelerde bacaklarda da kasilma ve/veya güç kaybi, yürümede ve denge saglamada zorluk, hatta boyundan asagiya felç durumu ile karsimiza çikabilir.
Her bel ve boyun agrisi fitik anlami tasimaz. Fitiklarin da yaklasik % 95’i ameliyat disi yöntemlerle tedavi edilebilir. Bu yöntemler arasinda; istirahat ve ilaç (agri kesici ve kas gevsetici) kullanimi, kilo verme, tam ortopedik yatak önerilmesi, yürüyüs, yüzme, egzersiz, fizik tedavi sayilabilir.
Günümüzde en geçerli ameliyat teknigi “mikrocerrahi diskektomi” yöntemidir. Adindan da anlasilacagi üzere mutlaka mikroskop kullanilir. Ayrica ameliyathanede mesafe tayini yapilmasinda yararlanilan skopi adi verilen cihazin ve mikro cerrahiye uygun aletlerin de olmasi gerekir. Eger mikro cerrahi teknigin avantajlarini belirtirsek, diger yöntemlerin dezavantajlari da kendiliginden anlasilacaktir.
Mikro cerrahi teknikte oldukça ufak bir yerden (yaklasik 1 cm) girilir. Böylece daha az doku hasari olur, yara iyilesmesi çabuk ve mükemmele yakin olur. Pansuman ve dikis alma sorunu olmaz. Hasta çok hizli bir sekilde ayaklanabilir ve yine kisa bir süre içersinde normal ev ve is yasamina dönebilir.
Fitigin tekrarlama (% 2’nin altinda) ve yara sahasinda enfeksiyon gelisme (yaklasik % 0,5) riski düsüktür. En önemlisi de cerrahiye bagli istenmeyen durumlar (komplikasyon) mikro cerrahi teknikte bariz sekilde (% 0,5’in altinda) düsük olup, bu da hasta açisindan oldukça konforlu ve güvenli bir ameliyat anlamina gelmektedir.
Narkozsuz (epidural anestezi ile) bel ameliyati maalesef hala çok az cerrah tarafindan uygulanmaktadir ancak yakin bir gelecekte öneminin anlasilip, daha da yayginlasacagina yürekten inaniyorum.
Bu yöntemde bir anestezi uzmani hekim arkadasimiz belin uygun bir bölgesinden özel igne ile kil gibi ince bir kateteri, kemik ile omurilik zari arasina yerlestirir, buradan bir takim ilaçlarin verilmesi ile ameliyat edilecek bel bölgesinin uyusmasini saglar.
Ancak en önemlisi hastanin bacaklarinda hareketlilik korunur. Bu yöntemle yapilan bel ameliyatlarinin, doktor açisindan avantaji; hasta ile birebir iletisim kurulabilmesi ki bu ameliyat sirasinda ayak ve/veya bacak hareketlerinin kontrolüne olanak saglar.
Bacaga gelen sinire en ufak bir temasta hasta bacaginda agri veya bir elektriklenme oldugunu ifade eder, böylece sinire hasar verme olasiligi neredeyse sifira indirgenmis olur.
Hasta açisindan avantajlari; doktorunun ameliyatini gerçeklestirdigini bilmenin verdigi güven ve rahatlama duygusu, müzik dinleme, sohbet edebilme, hatta telefonla görüsme, dergi-gazete okuma konforunun olmasi, genel anestezinin (narkozun) riskli oldugu hastaliklara (kalp Hastaliklari, astim, diyabet, yüksek tansiyon, böbrek yetmezligi vb.) sahip olanlarda, asiri kilolularda daha güvenli bir ameliyat saglamaktadir.
Ameliyattan hemen sonra yeme-içme serbesttir. Hasta 2 saat içinde yürütülebilmekte ve ayni gün taburcu edilebilmektedir.
Epidural anestezi tekniginin yan etkisi hemen hemen hiç görülmemektedir. Oldukça güvenli olup, yapilisi açisindan da hastaya verdigi bir rahatsizligi olmadan ve 10 dakika gibi kisa bir sürede gerçeklestirilmektedir.
Sonuç Olarak:
Ameliyat önerilmis bel sorunu olan hastalar ameliyat olmaktan degil geç kalmaktan korkmalidir. En kisa zamanda tercihen epidural anestezi altinda mikro cerrahi teknik ile yapilan güvenli ve konforlu ameliyati gerçeklestirecek hekimlerine basvurmalidirlar.
Opr. Dr. Candan HUNDEMIR
Beyin-Sinir-Omurilik Cerrahisi Uzmani
Haber Kaynağına Gitmek İçin Tıklayın
