Skolyoz Nedir?Omurganın genellikle göğüs ve bel bölgelerinde görülen yana doğru eğriliğine denir. Tek başına da olabilir, kifoz (kamburluk) ile birlikte de görülebilir (Buna kifoskolyoz denir) Normal omurgada yukarıdan aşağıya düz bir şekilde uzanan omurlar skolyozlu omurgada sağa, sola doğru ya da kendi eksenleri etrafında dönerler. Kız çocuklarında daha çok görülür.
Birçok neden bağlı oluşabilir fakat genellikle ya doğumsal nedenlere bağlı olarak görülür ya da idiyopatik dediğimiz nedeni tam olarak bilinmeyen durumlardan dolayı karşımıza çıkar. Doğumsal skolyozda başlıca etkenlerin gebelik sırasında geçirilen enfeksiyonlar, şeker hastalığı ve bazı vitamin eksikliklerinin olduğu düşünülür.
Skolyozun erken tespit edilmesi avantaj sağlar. Birçok skolyoz ilerlemeden tespit edilirse ameliyatsız tedavi edilebilir. Bu yüzden erken tarama yapılması önemlidir. Tedavi olarak yapılan egzersizler tek tedavi seçeneği olarak kabul edilmemelidir. Yani hastayı, eline egzersiz programlarını verip gönderemezsiniz. Çünkü bu hastalardaki eğikliğin derecesine göre ortez yapılmalıdır; gerekiyorsa cerrahiye yönlendirilmelidir. İyi yapılan ortez, hasta ve hasta ailesiyle işbirliği sağlanabilirse yüzde 70 oranında düzelme sağlayabilir.
Hem muayene bulguları hem de radyolojik incelemelere (Röntgen, Manyetik Rezonans Görüntüleme, Bilgisayarlı Tomografi, vb.) göre tanı konulur. Fizik muayene sırasında, hasta öne doğru eğildiğinde eğrilik ayakta durur pozisyondan daha belirgin gözükür. Farklı pozisyonlarda omurga röntgenleri ve skolyozometre (omurganın eğrilik miktarını ölçen bir alet) ölçümleri, skolyozun miktarını belirlemede kullanılan en önemli tanı yöntemleridir.
Tedaviye karar vermede etkili; eğriliğin derecesidir. Skolyozun tipi ve kemik büyümesinin hangi aşamada olduğu gibi bir çok etken vardır. Tedaviye erken başlama sonuçları olumlu yönde etkilediği için tanının erken konulması skolyoz hastalarının tedavilerinin başarılı olmasında çok önemlidir.
Büyümenin devam ettiği ve eğriliğin 40 derecenin üzerinde olduğu hastalarda cerrahi en uygun tedavi yöntemidir. Bu eğriliklerde komplikasyonları önlemek ve kozmetik sonuçlar açısından cerrahi tedavi yapılır.
Konjenitel skolyoz tedavisi daha küçük yaşlarda ve derecelerde yapılır. Cerrahi tedavi de sırt veya bele yerleştirilen vida ve çubuklar yardımıyla omurga düzeltilir. Günümüzde cerrahi tekniklerde ki gelişmeler ve cerrahi sırasında uygulanan omurilik fonksiyonlarının görüntülenmesi gibi yardımcı yöntemler, cerrahi sırasında hastada meydana gelebilecek sorunları azaltmakta oldukça faydalı olup cerrahinin başarısını arttırır.
Kifoz ya da bilinen adıyla kamburluk omurganın öne eğilmesi durumudur. En çok sırt bölgesinde görülen bu hastalığın üst limiti 50 derecedir. Eğer bu derece aşılıyorsa o zaman hastalıktan söz edilir. Kifoz genellikle duruş bozukluğuna bağlı oluşur. Postural kifoz dediğimiz bu kamburluk durumu aslında gerçek bir hastalık değildir. Eğer hastalıktan dolayı kifoz varsa, postural kifozdan ayırt edilerek tedavisi planlanmalıdır.
Hastaların başlıca şikayeti görünümdür. Sırta yandan bakıldığında eğrilik göze çarpar. Bazı hastalarda orta dereceli sırt ağrısı, omurgada sertlik ve kas kısalıklarına bağlı genel yorgunluk hali görülebilir.
Duruş bozukluğuna bağlı kifoz ya da erken dönem kifozlarda genellikle egzersiz tedavisine başvurulur. Bu egzersizlerle kısa olan karın, göğüs ve bacak kaslarının uzatılmasıyla birlikte omurga çevresindeki kasların güçlendirilmesi hedeflenir. Eğimin çok arttığı hastalarda (75 derece ve üstü) cerrahi tedavi tercih edilir. Cerrahi ile kamburluk düzeltilir ve eğikliğin ilerlemesi durdurulur.
